Jaarverslag 2022
De negen focuspunten van WSD
Achraf Essaidi, projectleider inburgering, WSD: “Het jaar 2022 ging van start met de nieuwe Wet Inburgering, die de oude inburgeringswet uit 2013 verving en bedoeld is voor iedereen die vanaf 1 januari 2022 inburgeringsplichtig is. Bij WSD hebben we ons goed voorbereid op de komst van de nieuwe wet, onder meer met de Rijkspilots in aanloop naar deze wet. Onafhankelijk onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut en De Beleidsonderzoekers bood voldoende aanknopingspunten om de invoering van de Wet Inburgering bij WSD met vertrouwen tegemoet te zien.”
“De Wet Inburgering valt uiteen in drie routes. Naast de onderwijsroute voor jonge nieuwkomers op weg naar regulier onderwijs bestaat de B1-route waarin de nadruk ligt op taal. Binnen WSD wordt op dit moment uitsluitend gewerkt met de Z-route waarbij de letter Z staat voor zelfredzaamheid. In opdracht van onze negen gemeenten hebben we een uitgebreid programma samengesteld waarvoor veel belangstelling bestaat.
Sterker nog, we zien dat de aanwas vanuit de gemeenten flink stijgt, onder meer door een groeiende instroom van nieuwkomers en de huisvestingstaakstelling die elke gemeente heeft. Tel daar gezinshereniging bij op en je hebt een verklaring voor de grote belangstelling voor de Z-route bij WSD. In 2022 volgden in totaal 148 inburgeraars deze route. Naast inburgeraars die onder de nieuwe wet vallen, bestond deze groep ook uit inburgeraars die nog onder de wet van 2013 vallen.”
“De Z-route omvat bij WSD drie onderdelen en valt uiteen in 1.600 uren die inburgeraars moeten volgen. De ene helft bestaat uit 800 uren waarin deelgenomen wordt aan taallessen, de andere helft telt 800 zogeheten participatie-uren die ingevuld worden met workshops, inburgeringsstages en vrijwilligersuren bij bijvoorbeeld een sportvereniging.
Het taalonderwijs wordt verzorgd in taallesgroepen die onder leiding staan van onze eigen NT2-docenten. In 2022 werd lesgegeven in negen taallesgroepen; de verwachting is dat dit aantal in 2023 vanwege de instroom van inburgeraars verder zal groeien. Wie deelneemt aan een taallesgroep, volgt drie dagdelen per week Nederlandse taallessen.”
“Naast het taalonderwijs nemen de inburgeraars binnen de Z-route 26 weken deel aan workshops die hen wegwijs maakt in Nederland. Eén dagdeel per week leren ze gedurende deze periode over zichzelf en hun eigen capaciteiten, maar krijgen ze ook informatie over de manier waarop de Nederlandse samenleving functioneert. Daarbij kun je denken aan de woningmarkt.
Binnen de workshops werken we nauw samen met partners, zoals woningcorporaties en welzijnsorganisaties. Bovendien gaan deelnemers regelmatig op excursie, bijvoorbeeld naar een milieustraat zodat ze zien hoe in Nederland wordt omgegaan met afvalstromen en hoe de circulaire economie vorm krijgt. Bij alle workshops zijn tolken aanwezig. Vaak zijn dat inburgeraars die WSD zelf heeft opgeleid en nu broodnodige taalondersteuning bieden.”
“Het derde onderdeel van de Z-route is de inburgeringsstage, die voorheen ook bekend was als taalstage maar nu veel breder wordt ingezet. Een inburgeringsstage duurt negen maanden; deelnemers lopen twee dagdelen per week mee binnen de infrastructuur van WSD.
Gaandeweg wordt tijdens de inburgeringsstage niet alleen de taal geleerd maar ook kennisgemaakt met werknemersvaardigheden. Dat kan bijvoorbeeld op de afdelingen Industrie of Groen, maar ook buitenshuis in de kringloopwarenhuizen van Het Goed, de textielsorteercentra in Boxtel en Schijndel of bij De Schoonmaak Coöperatie.”
“Bijzonder is de pilot inburgeren met arbeidscontract, die in 2022 binnen WSD is ontwikkeld en met steun van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Divosa is uitgerold. Binnen de proef treden inburgeraars die graag willen werken in dienst van WSD.
Afhankelijk van persoonlijke omstandigheden en ontwikkelmogelijkheden wordt een contract opgesteld waarbinnen taallessen, workshops en inburgeringsstages worden gevolgd en de resterende uren op een WSD-locatie betaalde arbeid wordt verricht.
De pilot sluit aan bij de geest van de Wet Inburgering die in het leven is geroepen om inburgeraars zo snel mogelijk naar betaald werk te leiden en ze daarmee zelfstandig én zelfredzaam te maken. Alle WSD-gemeenten kunnen inburgeraars voordragen. In april 2023 worden de eerste resultaten van de pilot verwacht. Na evaluatie delen we de uitkomsten met onze negen gemeenten.”
Woont in: Best
Afkomstig uit: Syrië
Bijzonder: Sherzad werkt naast zijn opleiding bij WSD met drie broers in een kapperszaak waar vooral veel Nederlandse klanten komen.
Woont in: Nuenen
Afkomstig uit: Syrië
Bijzonder: Fatima praat graag met haar buurman en buurvrouw om zo (nog) sneller Nederlands te leren.
“Nederland is mooi, mooi, mooi!”, glundert Fatima Maho als ze vertelt over haar verblijf in ons land. Iets meer dan twee jaar geleden kwam ze vanuit Syrië naar Nederland en vond ze met haar gezin een fijne woning in Nuenen. Fatima’s landgenoot Sherzad Sheibo woont al bijna vier jaar met veel plezier in Best. Samen volgen ze met andere cursisten NT2-lessen bij WSD, Annemarie Straatsma is hun docent. “Ik bewonder de veerkracht van mijn cursisten.”
WSD helpt nieuwkomers met de Z-route (Zelfredzaamheidsroute) inburgeren in Nederland. Dat gebeurt met een inburgeringscursus die driemaal per week taallessen in een klassikale leeromgeving omvat en bovendien bestaat uit workshops. Daarin staat de Nederlandse cultuur centraal, maar is ook aandacht voor allerlei gangbare gebruiken en gewoonten die voor veel inburgeraars onbekend zijn.
Sherzad heeft deze workshops al met succes doorlopen, Fatima volgt ze elke week. “Samen met zes andere cursisten en een Arabische tolk leren we veel over de gemeente en de bibliotheek, maar maken we ook kennis met de geschiedenis van Nederland en hebben we koning Willem-Alexander leren kennen. Ook ken ik het sinterklaasfeest en weet ik meer over het betalen van rekeningen, bijvoorbeeld voor energie.”
Annemarie is NT2-docent bij WSD en verzorgt met haar collega’s elke week taallessen aan inburgeraars. Zelf spreekt ze over betekenisvol onderwijs. “We maken bij WSD gebruik van de Taal Doenmethode waarbij we praktijkgericht aan opdrachten werken en we als NT2-docenten alles wat we doen in taal laten zien.” In de klas van Fatima en Sherzad verbeeldt Annemarie bijvoorbeeld hoe ze een stoel pakt, die naar voren en naar achteren schuift en waarop ze daarna gaat zitten. Ze legt uit: ,,Elk stapje dat we zetten, spreken we samen hardop uit. Iedereen leert zo wat er gebeurt in de klas en hoe je dat in het Nederlands zegt.”
Annemarie vult aan dat de NT2-lessen niet uitsluitend in een klassikale omgeving worden aangeboden. “Afhankelijk van het thema bedenken we leuke en uitdagende opdrachten die we ook buiten de klas kunnen doen. Op dit moment zijn we bezig met het thema wonen en gaat één klas naar Ikea om spulletjes te zoeken die in een woonkamer passen. Een andere klas bezoekt kringloopwarenhuis Het Goed om slaapkamerspullen aan te wijzen en te benoemen. Kort voor carnaval heeft een klas in Boxtel kennisgemaakt met carnaval, inclusief polonaise.”
“Wij volgen NT2-lessen op dinsdag, woensdag en donderdag”, vertelt Fatima, die bovendien elke vrijdag naar WSD reist om inburgeringsworkshops te volgen. “Het praten gaat goed, maar schrijven en lezen vind ik moeilijk.” Sherzad knikt: “Praten vind ik het makkelijkst, lezen is moeilijk. We leren in de klas ook goed naar elkaar luisteren en we werken in boeken en op de laptop.”
In de lessen wordt gewerkt met een methode van educatieve uitgeverij KleurRijker, die onder meer bestaat uit TaalCompleet (‘Praat je mee’ en ‘Leer Lezen en Schrijven’). Fatima geniet van het onderwijs waar ze aan deelneemt. “Ik vind het gezellig in de klas. We leren elke dag heel veel van Annemarie.”
Annemarie geeft aan dat de veiligheid van de klas maakt dat cursisten hun emoties durven te laten zien. ,,Als we met z’n allen blij zijn, lachen we veel en maken we grapjes. Als iemand bedroefd is, praten we daarover en steunen we elkaar. We werken fijn samen, maar zijn er ook voor elkaar. Ik heb bewondering voor het doorzettingsvermogen en de veerkracht van mijn cursisten. Elke les zetten we superkleine stapjes. En al die kleine stapjes die in de klas gezet worden, vieren we groot.”
Fatima en Sherzad vertellen dat ze de Nederlandse taal niet alleen op school leren, maar ook door naar buiten te gaan. “Ik werk met mijn broers in een kapperszaak”, geeft Sherzad aan. “Daar komen vooral Nederlandse klanten, dus ik praat veel Nederlands.Ik ga ook elke week naar een taalcafé waar ik met een vrijwilliger praat over allerlei dingen, bijvoorbeeld voorwerpen die op tafel staan, zoals koffiekopje, theezakje, lepeltje, suiker en melk.”
Fatima praat thuis Koerdisch, maar oefent de Nederlandse taal met haar buurman en buurvrouw. ,,We praten samen héél véél.” Over Nederland zijn beide cursisten enthousiast. “Nederland is prachtig en alle mensen zijn lief en aardig”, vindt Sherzad. “Het weer is wat minder”, vult Fatima aan. “Het is hier vaak koud, ook als de zon schijnt. Maar ik woon graag in Nederland. Het is hier mooi, mooi, mooi!”