Jaarverslag 2022
De negen focuspunten van WSD
Marjanne Wassink, directeur Personeel & Organisatie, WSD: “Sturen op zelfsturing is sinds 2019 de professionele standaard binnen WSD. Het is een methodiek waarbij mensen op grond van hun eigen overwegingen en intenties gemotiveerd en gestimuleerd worden tot ontwikkeling en verandering. We willen dat iedere professional binnen onze organisatie vanuit het gedachtengoed van sturen op zelfsturing acteert en deze gespreksmethodiek gebruikt.
Want dat is sturen op zelfsturing: een uniforme gespreksmethodiek die zorgt voor eenzelfde, eenduidige benadering van cliënten en medewerkers en onderlinge herkenning in aanpak en stijl. We zijn er van overtuigd dat onze medewerkers het voeren van gesprekken dankzij sturen op zelfsturing leuker, beter en gemakkelijker ervaren en het beter lukt om mensen in hun kracht te zetten.”
“Sturen op zelfsturing begint met een basistraining die aan alle professionals van WSD wordt aangeboden. Sinds 2022 wordt de basistraining voortaan twee keer per jaar georganiseerd voor nieuwe collega’s. Zodra iemand in dienst treedt, volgt aanmelding. Daarnaast volgens onze medewerkers meerdere workshops naar keuze, waarbij de richtlijn is dat minimaal één workshop per jaar wordt gevolgd. Meer mag altijd, als de agenda het toelaat…
In 2022 werden binnen sturen op zelfsturing twee basistrainingen en twintig workshops aangeboden. Daarnaast werd een toolbox verzorgd voor medewerkers van het backoffice. Belangrijk zijn de masterclasses, een intensieve vervolgtraining van zes dagen die afgesloten wordt met een ‘proeve van bekwaamheid’. In 2002 zijn vier trainingen aangeboden. Eind 2022 stond bij WSD de teller op vijftig masters, dat is ruim 25 procent.
De verwachting is dat WSD nog minimaal drie jaar nodig heeft om te bereiken dat 80 procent van de professionals de titel master met trots draagt.”
“WSD is inmiddels zo goed thuis in sturen op zelfsturing dat we deze gespreksmethodiek graag onder de aandacht brengen van onze stakeholders. Noem het een zaadje planten en mensen binnen bijvoorbeeld onze negen gemeenten en bij onze samenwerkingspartners enthousiast maken. Hoe meer partijen sturen op zelfsturing toepassen, hoe sterker het gaat werken, zo is mijn overtuiging.
We hebben in 2022 stappen gezet om sturen op zelfsturing ook buiten de muren van WSD in de schijnwerpers te zetten. De Kenniskompanie heeft onder andere een kennislunch over sturen op zelfsturing gehouden, die in 2023 zal leiden tot een inspiratieworkshop.”
“Onder alle professionals van WSD is in oktober 2022 een enquête uitgezet die een respons van 80 procent heeft opgeleverd. De conclusies die getrokken kunnen worden, stemmen tevreden. Zo geeft 90 procent van de respondenten aan gebruik te maken van sturen op zelfsturing. Korte workshops en oefenen in de praktijk worden het vaakst genoemd als manieren om sturen op zelfsturing te leren beheersen. Het meest interessant zijn, zo maakt de enquête duidelijk, de workshops over de gesprekstechnieken.
Bijzonder om te vermelden is dat WSD inmiddels haar eigen medewerkers inzet bij de basistrainingen en workshops voor sturen op zelfsturing. Deze trainers zijn verbonden aan onze Werkacademie. Bij het verzorgen van de masterclasses trekken we nog samen op met het Gilde Vakmanschap.
Sturen op zelfsturing leer je trouwens pas echt door de theorie toe te passen in de praktijk. Het is als een rijbewijs: pas als je het hebt behaald, leer je het autorijden pas echt. Daarna is het oefenen, oefenen, oefenen.”
Anne Maas volgde in 2022 de mastertraining sturen op zelfsturing en legde in oktober de proeve van bekwaamheid af. De Eerselse werkt als beheerconsulent bij WSD en heeft zo’n zestig medewerkers in haar caseload. Het beheersen van een uniforme gespreksmethodiek, zoals sturen op zelfsturing in het kort omschreven kan worden, draagt bij aan professionalisering. “De mastertraining is intensief en maakt dat je er in elk gesprek op kunt terugvallen.”
Voordat Anne zich aanmeldde voor de mastertraining, volgde ze de basistraining en een aantal workshops, meestal twee per jaar. “De basistraining is een kennismaking met sturen op zelfsturing, de workshops dragen bij aan verdieping. Eenmaal begonnen aan de mastertraining ontdekte ik dat toen een totaalpakket werd aangeboden en ik me echt kon onderdompelen in de materie. Zes volle trainingsdagen zorgen ervoor dat alle aangeboden kennis beklijft en écht gaat leven. Je zou kunnen zeggen dat het in je DNA kruipt en de technieken in elk gesprek bruikbaar zijn.”
Anne vertelt dat ze elf jaar geleden bij WSD aan het werk ging en dagelijks gesprekken voert met medewerkers die individueel gedetacheerd zijn. “Ze werken alleen en soms met wat meerdere collega’s van WSD of Werkpartners buiten de organisatie van WSD zonder directe aansturing van ons. Als ze na een beginperiode goed op hun plek zitten dan hebben we vaak maar één of twee keer per jaar een gesprek. Als wat meer aandacht nodig is of er veranderingen zijn in werk, kom ik vaker. Hoe vaak dat is afhankelijk van de situatie en de begeleiding die op dat moment nodig is. Vaak neemt de inlener ook deel aan de gesprekken omdat die dagelijks met de medewerkers werkt.”
Ze vervolgt: “Mijn ervaring is dat de inhoud van de mastertraining sturen op zelfsturing in veel gesprekken terugkomt en goed bruikbaar is. Ik ben aardig thuis in het voeren van gesprekken, maar merk dat ik veel heb opgestoken en nog meer handvatten heb om een gespreksdoel te bereiken. Ik breng vooraf helder in beeld wat ik samen met mijn gesprekspartner wil bereiken en hoe we zaken in beweging kunnen brengen. Belangrijk is dat je op hetzelfde level zit. Als jij al verder bent in de verandering dan moet je terug. Je kunt niet rennen als diegene nog niet eens aan het wandelen is. Samen moet je die beweging maken. In alle gesprekken geldt: het is de toon die de muziek maakt.”
Anne blikt enthousiast terug op de mastertraining, die in oktober 2022 werd afgerond met een proeve van bekwaamheid. Tijdens dat ‘examen’ voerde ze een gesprek waarin veel geleerde gesprekstechnieken terugkwamen en op afstand werd beoordeeld. “Het voordeel van de mastertraining is dat je zes dagen stevig aan de slag gaat. Juist die intensiteit maakt dat de stof blijft hangen en je er ook echt mee aan de slag gaat in de alledaagse praktijk.”
“De intensiteit maakt het lastig voor je eigen werk. Mijn werk kan niet eenvoudig worden overgenomen door collega’s en dat maakt dat je je, voor zover dat lukt, goed moet voorbereiden voordat je je aanmeldt. De hoge frequentie in een korte periode maakt wel dat je steeds meer onbewust bekwaam wordt. Hierdoor heb je er in de praktijk ook echt voordeel van.”
Na afronding van de mastertraining was het even aanpoten om de agenda weer in balans te brengen. “Mijn belangrijkste tip voor alle toekomstige masters: maak ruimte in je agenda. Je zult zien dat je dan gedreven aan de slag gaat.” Met het afleggen van de proeve van bekwaamheid is Anne trouwens niet klaar met sturen op zelfsturing. “Het is belangrijk om alle kennis en vaardigheden te onderhouden. Ik blijf dus workshops volgen, al wacht ik daar nu even mee omdat ook ander werk gedaan moet worden. Wordt vervolgd in 2023.”